Doe nou niet zo flauw

Weerstand

Hoe zit het nou… Als je gezonde keuzes maakt, dat je dan zoveel weerstand in de omgeving ervaart.
Huh?
Nou kijk. Je gaat ergens op bezoek en hebt besloten om geen suiker meer te eten omdat dat ontstekingen in je lichaam bevordert, de suikerspiegel doet pieken, overgewicht en diabetes in de hand werkt en als je eenmaal begint kun je niet meer stoppen. Bovendien voel je je stukken fitter als je geen suiker eet, heb je begrepen. Goed idee zou je zeggen. 
Maar je komt dus bij die persoon thuis en die heeft dan, speciaal voor jou, taart in huis gehaald. ‘Mmm. Lekker, maar bedankt. Lief van je, maar ik eet geen suiker.’
‘Oh doe je aan de lijn? Dat heb jij toch niet nodig?
Ik heb het speciaal voor jou gehaald. Gezellig toch?
Eentje kan toch geen kwaad?
Oh je wil echt niet. Nou dan neem ik ook niet.’
Je voelt dat ze gekwetst is.

Of je hebt besloten niet meer te roken of te drinken. Of gewoon minder te gaan drinken. Je bent uit met je vrienden, en die gaan allemaal aan het bier. Jij bestelt een glas water.
‘Ah doe niet zo flauw’. ‘Doe nou gezellig mee’. 
De BOB zijn of een zwangerschap lijkt de enige goede reden om geen alcohol te drinken. Of tegenwoordig ook wel de Alcoholvrije Maand. Als je daarna maar weer gezellig meedoet.

Gezellig

Snoepen, drinken, roken… je bent ongezellig, flauw, een spelbreker als je niet meedoet. Maar waarom? 
Ik ben toch niet minder gezellig als ik geen taart eet? De sfeer wordt toch niet bepaald door of en wat we eten, maar door het contact dat we hebben? Met een kopje thee op de bank heb ik net zo’n fijne avond als met een wijntje in de kroeg hoor. Als mijn gezelschap maar fijn is.

Het is toch niet flauw als ik niet drink of rook? Flauw gaat over een potje Kolonisten en dat je dan het bord door elkaar gooit als je aan het verliezen bent. Of de spelregels ineens aanpassen. 
Zou dat het zijn? Zijn de ongeschreven spelregels dat we dit soort dingen vooral met elkaar doen en niet in ons eentje? Dat we vooral niet mogen stoppen met snoepen, drinken, roken omdat we het niet meer ok vinden?

Andersom

Wat me opvalt is dat het in dit soort gevallen alleen over ongezonde gewoontes gaat.

Even kijken hoe het gaat met gezonde alternatieven:
‘Wil je een wortel?’
‘Nee dankje.’
‘Maar ik heb hem speciaal voor jou gehaald!’
… Gaat niet op he. Je hoeft niemand over te halen om een wortel of appel te eten. Als ze niet willen, is dat ok. En voel jij je ook niet lullig als je er wel een neemt.

Of iedereen bestelt een kopje thee en jij neemt water. ‘Doe niet zo flauw, doe nou gezellig mee!’
Nee, klinkt ook niet. Daar zou echt niemand een probleem mee hebben.

Confronterend

Dus. Mijn conclusie is dat het niet gaat over dat iets speciaal voor jou gehaald is. Of dat het anders niet gezellig is. Of dat het flauw is als je iets afslaat.
Het gaat er volgens mij om dat het confronterend is voor de ander als jij een gezonde keuze maakt. En hen daarmee confronteert met de ongezonde keuze die zij maken.
Omdat we allemaal wel weten dat het eigenlijk niet goed voor ons is (maar wel lekker).
Omdat het misschien wel keuzes zijn die we maken om iets niet te voelen. Want suiker, alcohol en nicotine zijn allemaal stofjes die iets doen in ons lichaam. Een soort geluksgevoel geven, of beloningseffect. Een kick. Een rush. Pleisters op een wond.
En we hebben vaak helemaal niet echt een keuze om dit wel of niet te nuttigen. Want er zit ook nog een verslavende component aan. Hoe hard er in mijn hoofd ook een stemmetje riep om niet dat koekje te pakken. Maar intussen deden mijn handen dat wel. En nog een. En nog een. En hoe vaak dat stemmetje wel niet riep dat het morgen anders zou gaan. En dat weer niet lukte.

Hoe vaak nemen mensen zich voor om te stoppen met roken?
Hoe vaak zeggen mensen voor een avondje uit dat ze niet teveel gaan drinken?
Hoe vaak bestaan de goede voornemens uit niet meer te snoepen?
… en hoe vaak lukt dat niet…

Tijdens de challenge ‘1 maand suikervrij’ meldde iemand:
‘Mijn schoonvader bleef doorvragen waarom ik geen suiker eet en waarom ik nou deze challenge zo belangrijk vond dat ik zelfs een klein puntje gebak niet wil eten.’

Het raakte me toen ze dat deelde. Alsof ze deze man echt iets aandeed met haar keuze. Een keuze die niet gerespecteerd wordt door de omgeving.

Droom

Hoe fijn zou het zijn als we elkaar gewoon zouden steunen op dit soort momenten, en het niet persoonlijk nemen? Of interesse zouden tonen, vragen wat iemand beweegt om deze keuze te maken, en wat het oplevert. Zodat we elkaar kunnen inspireren.

Ik droom nog even verder…

Vitaliteitscentrum Utrecht